Kiedyś koty w Egipcie traktowano niemal jak bóstwa, a ich status był wyjątkowy w porównaniu z innymi kulturami i cywilizacjami.
Przekonałam się, jak bardzo koty były czczone, nie tylko z książek i opowieści przewodników, ale obserwując je na ulicach Hurghady. Gdzie mimo skromnego życia, wciąż cieszą się szacunkiem mieszkańców.
Koty w Egipcie kiedyś
W starożytnym Egipcie koty uznawano za święte zwierzęta i symbolizowały one boginię Bastet, opiekunkę domowego ogniska i płodności. Posiadanie, ochrona kotów była tak ważna, że zabijanie ich było surowo zakazane, a podczas ich śmierci właściciele okazywali żałobę goleniem brwi. Koty towarzyszyły Egipcjanom nie tylko w codziennym życiu, ale także w przekonaniach dotyczących życia pozagrobowego, w związku z czym były często mumifikowane.
Koty w Egipcie dziś
Choć dni ich kultu są już dawno za nami, koty w Egipcie ciągle mają swoje wyjątkowe miejsce. W Hurghadzie, jak i w innych miastach, koty żyją na różnych płaszczyznach. Od dzikiego życia na ulicach, poprzez bytowanie w hotelowych ogrodach, aż po domy Egipcjan, gdzie są częścią rodziny.
Przeczytaj także: Życie psów w Egipcie
Czasami, spacerując brzegiem morza w Hurghadzie nachodzi mnie myśl, jak wielką metamorfozę przeszły te zwierzęta? Jak ich obecny los ma się do storczykowego dziedzictwa minionych wieków.
Ciekawe jest to, jak dzisiejsze społeczeństwo egipskie równocześnie pamięta o swoich korzeniach kultowych, jednocześnie adaptując się do nowych realiów.
Nie da się ukryć, że wielu turystów przyjeżdżających tutaj, także Polaków, zauważa i docenia obecność tych zwierząt. Nawet nawiązuje z nimi swoiste więzi podczas swoich wakacyjnych pobytów.
Koty w Egipcie, niegdyś otoczone kultem, dziś często zmagają się z trudnościami współczesności. W tym z zaniedbaniem i okrucieństwem. Mimo to nadal zdarzają się ludzie i organizacje, które starają się o nie dbać, co jest żywą pamiątką o ich kiedyś boskim statusie w społeczeństwie.
Obserwacja, jak koty przechodzą przez wieki, adaptując się i zmieniając razem ze społeczeństwem, które je kiedyś wyniosło na piedestał, jest fascynująca.
Symbolika i mitologia
W starożytnym Egipcie koty odgrywały ważną rolę nie tylko jako zwierzęta domowe. Postrzegane były jako opiekunowie domowego ogniska, symbole boskiej ochrony i strażnicy spokoju. Ich obecność przenikała wiele sfer codziennego życia.
Szczególnie kojarzono były z boginią Bastet, która opiekowała się domowym ogniskiem, miłością, płodnością, a także muzyką i tańcem.
Wizerunek kotki czy lwicy z głową kota to właśnie Bastet. Postać, którą Egipcjanie przedstawiali w różnych formach sztuki, od malowideł ściennych po małe figurki.
Prawo chroniło kocie życie. Ich uśmiercenie, nawet jeśli było nieumyślne, groziło surowymi konsekwencjami.
Egipcjanie cenili koty przede wszystkim za to, że skutecznie polowały na gryzonie, choć ich wrodzona ciekawość często wpędzała je w tarapaty. Zatem dbałość o dobrostan kotów była również praktyczną inwestycją w bezpieczeństwo zasobów żywnościowych.
Symbolika tych zwierząt przewija się przez wiele aspektów kultury i sztuki egipskiej. Egipcjanie często przedstawiali koty obok innych istotnych symboli, takich jak oko Horusa, które oznaczało ochronę, zdrowie i regenerację.
Koty w codziennym życiu Egipcjan
Starożytni Egipcjanie nie tylko czcili koty, ale i żyli z nimi na co dzień, delektując się ich towarzystwem. Hodowla kotów w Egipcie zawdzięczała wiele kulturowym i praktycznym aspektom ich obecności.
Na ulicach Hurghady – jak już wspominałam – koty, które kiedyś czczono jako święte istoty, dziś po prostu są. Stały się częścią miejskiego krajobrazu, żyją obok ludzi. Trochę na pograniczu bycia kochanym pupilem i samotnym wojownikiem o każdy kęs.
Wiele lokali i mieszkańców nadal podchodzi do nich z sympatią, karmiąc je i zapewniając im schronienie na różne sposoby, ale już bez dawnego kultu.
Interakcja z kotami była i jest częścią egipskiej gościnności. To zwyczaj, że przy restauracji czy kawiarni można spotkać koty, które swoją obecnością dodają uroku temu miejscu.
Turystyczna Hurghada to także miejsce, gdzie można zaobserwować, jak koty stanowią niemych świadków zmian, jakie przechodziło i przechodzi miasto oraz cały kraj.
Efektem długoletniej obecności tych zwierząt w życiu Egipcjan jest też specyficzny kulturowy stosunek do nich. To mieszanka szacunku, wynikającego z długich tradycji, oraz pragmatyzmu, który wynika z codziennych realiów życia w kraju.
Kult mumifikacji
Koty były obecne w życiu starożytnych Egipcjan nie tylko za życia, ale również po śmierci. Praktykowano ceremonie pogrzebowe i mumifikację tych zwierząt, które chowano z właścicielami lub w specjalnych kocich nekropoliach.
Egipcjanie mumifikowali koty tak samo jak ludzi. Najpierw osuszali ich ciała, potem owijali je starannie w bandaże, a do środka często wkładali amulety i rytualne drobiazgi.
Archeolodzy do dziś znajdują mumifikowane koty podczas wykopalisk, co potwierdza, jak ważne były te zwierzęta w życiu starożytnych Egipcjan.
Artykuł powiązany: Jak zostać archeologiem w Egipcie?
Dla badaczy jest to nie tylko źródło wiedzy o dawnych praktykach, ale i o szeroko pojętej kulturze oraz relacji człowieka do zwierzęcia.
Interesującym faktem jest, że zdarzały się przypadki, że koty specjalnie hodowano i zabijano na potrzeby mumifikacji. Popyt na kocie mumie był tak wielki, że z czasem stało się to tylko częścią biznesu, niekoniecznie związanego z głębokim kultem religijnym.
Współczesne wyprawy archeologiczne wciąż potrafią zaskoczyć odkrywaniem kolejnych nekropolii oraz artefaktów związanych z kotami, świadczących o ich wyjątkowym miejscu w historii kraju.
