W dzisiejszym artykule pomogę ci zrozumieć tradycję i odkryć, jak wygląda pogrzeb w Egipcie. Poznasz rytuały i obyczaje, które towarzyszą ostatniemu pożegnaniu.
Może ci się wydawać, że to dość nietypowy temat do rozmowy. Uwierz mi, spędzając wiele lat w tym kraju, zauważyłam, że Egipcjanie traktują śmierć i związane z nią rytuały równie poważnie jak Polacy – tylko przeżywają je inaczej.
Jeszcze jakbyś powiedział komuś w Polsce, że pogrzeb może trwać zaledwie kilka godzin od momentu śmierci… Ale o tym za chwilę.
Jak wygląda pogrzeb w Egipcie?
Krótka odpowiedź: Pogrzeb w Egipcie to szybkie i skromne wydarzenie pełne emocji i modlitwy. Odbywa się zazwyczaj w ciągu 24 godzin od śmierci. Rodzina prowadzi ceremonię modlitewną, zwaną Janaza, a pochówek odbywa się bez trumny, w prostym płótnie. Ze względu na muzułmańskie przekonania, pogrzeby są bardzo związane z wyznawaną przez większość Egipcjan religią.
Artykuł powiązany: Kultura i obyczaje w Egipcie
Rytuały pogrzebowe w Egipcie
W tym kraju większość społeczeństwa stanowią muzułmanie, co bardzo mocno wpływa na lokalne zwyczaje pogrzebowe.
Rytuał pogrzebowy, znany jako Janaza, to w skrócie modlitwa za zmarłego, która odprawiana jest w meczecie lub przy domu zmarłego. Nie ma tutaj zwyczaju chowania zmarłego w ziemi przez księdza. To rodzina wraz z lokalną społecznością bierze na siebie ten obowiązek.
Zwyczaje pogrzebowe w Egipcie są bardzo rygorystyczne. Bliscy zmarłego myją ciało i owijają je w specjalne płótno, które nazywa się kafan.
Rodzina rzadko korzysta z trumien. Używa ich głównie wtedy, gdy ciało trzeba przetransportować do innego miasta lub kraju. Na miejscu zmarłego składają bezpośrednio do grobu, który często wykładają prostymi płytkami.
Co ważne, czas między śmiercią a pogrzebem jest bardzo krótki. Często mówi się, że ceremonia pogrzebowa odbywa się „zanim słońce się zetnie”, co oznacza dosłownie kilka godzin od momentu śmierci.
W tym czasie rodzina i przyjaciele zmarłego zbierają się, by wspólnie się modlić i wyrazić swój smutek.
Egipcjanie wierzą w życie po śmierci i że jest ono kontynuacją życia na ziemi. Dlatego rodzina przeżywa pogrzeb bardzo emocjonalnie, ale jednocześnie przyjmuje go z pokorą i poddaniem wobec woli Boga. Tak nakazuje islam i głęboko zakorzeniona wiara w sens wszystkiego, co się dzieje.
Pogrzeb w Egipcie, a znaczenie rodziny
Rodzina odgrywa kluczową rolę w egipskim pogrzebie. To ona odpowiada za organizację ceremonii, a także pielęgnowanie pamięci o zmarłym.
Przygotowanie ciała do pochówku to obowiązek najbliższych członków rodziny zmarłego. Niekiedy jest to nawet uznawane za ostatnią posługę, jaką można wykonać dla osoby, która odeszła.
Na pogrzebie widoczna jest wielka solidarność społeczna. Sąsiedzi i dalsi członkowie rodziny często spieszą z pomocą w przygotowaniach do pogrzebu.
Rodzina otwiera dom dla gości, którzy przez pierwsze trzy dni po pogrzebie (zwane Aza) przychodzą, by wyrazić współczucie, okazać wsparcie i wspólnie przeżyć żałobę.
Warto również wspomnieć o zależności finansowej pogrzebu od statusu społecznego rodziny. Chociaż większość pogrzebów w Egipcie jest stosunkowo skromna, rodziny o wyższym statusie społecznym mogą organizować bardziej rozbudowane ceremonie, włączając do nich dodatkowe rytuały religijne lub społeczne.
W kulturze egipskiej, podobnie jak w wielu innych, jest to czas ważnych przekonań i tradycji religijnych. Szczególne znaczenie mają modlitwy za zmarłego, które powinny pomóc mu w osiągnięciu łaski w życiu pozagrobowym.
Rodzina zmarłego rozdaje jałmużnę w jego intencji, wierząc, że taki gest przynosi mu zasługi w życiu po śmierci.
Tradycje związane z żałobą
Tradycje żałobne bardzo różnią się od tych, które znamy w Polsce.
Kobiety z rodziny zmarłego tradycyjnie ubierają się na czarno i pozostają w tym stanie przez okres żałoby, który trwa przynajmniej 40 dni, ale może się wydłużyć nawet do roku. To czas, kiedy kobiety powstrzymują się od uczestnictwa w zabawach i dużych zgromadzeniach.
Artykuł powiązany: Jak zachowywać się w Egipcie?
W żałobie ważne jest również wystrzeganie się od nadmiernej ekspresji radości czy uczestniczenia w rozrywkowych wydarzeniach.
Większość mężczyzn wraca do pracy stosunkowo szybko po pogrzebie, jednak stara się zachować powagę i unikać okazji do świętowania.
Śmierć w Egipcie jest bardzo mocno zakorzeniona w codziennym życiu społecznym. Kult i pamięć zmarłych to element, który jest silnie obecny w życiu Egipcjan, zarówno w przestrzeni publicznej, jak i prywatnej.
Rodzina zmarłego i lokalna społeczność uroczyście obchodzą dni wspomnienia, takie jak mawlid, czyli rocznica śmierci. Znakomitym przykładem takiego podejścia do śmierci jest również Isra i Mi’raj, muzułmańskie święto upamiętniające nocną podróż proroka Mahometa.
Chociaż nie jest to bezpośrednio związane z żałobą, to pokazuje, jak związki z pozagrobowym życiem są obecne i ważne.
Wpływ kultury na postrzeganie śmierci
Ciekawym aspektem, na który warto zwrócić uwagę, jest to, jak silnie kultura wpływa na postrzeganie śmierci w społeczności egipskiej.
Egipskie podejście do śmierci jest przesycone religijnymi przekonaniami, które kształtują nie tylko rytuały pogrzebowe, ale także codzienne życie i interakcje społeczne.
Śmierć jest tutaj traktowana z dużym szacunkiem, ale równocześnie jest postrzegana jako naturalny krok w podróży duszy, a nie jej koniec. Ta nadzieja na życie wieczne jest tym, co pomaga wielu Egipcjanom w przeżywaniu straty i cierpienia.
Można także dostrzec, jak kultura antycznych Egipcjan, słynnych z praktyk mumifikacyjnych i wierzeń w życie po życiu, przeplata się z islamem.
Chociaż obecnie przyjęte są inne zwyczaje niż w czasach faraonów, to poczucie ciągłości i wieczności jest bardzo podobne. Niezależnie od tego skąd pochodzimy, śmierć i rytuały z nią związane budzą w nas głębokie uczucia.
Patrząc na egipskie tradycje, możemy wiele dowiedzieć się o tym narodzie – o ich szacunku dla życia, silnych więzach rodzinnych i społecznych, a także o nadziei, którą niesie ze sobą wiara.
