W dzisiejszym artykule pomogę ci zrozumieć tradycję i odkryć, jak wygląda pogrzeb w Egipcie. Poznasz rytuały i obyczaje, które towarzyszą ostatniemu pożegnaniu.
Może ci się wydawać, że to dość nietypowy temat do rozmowy, ale wierz mi, w Egipcie, gdzie spędziłam wiele lat, śmierć i rytuały z nią związane są tak samo ważne, jak w Polsce, tylko inaczej przeżywane.
Sama będąc świadkiem dwóch ceremonii pogrzebowych, zauważyłam, że Egipcjanie mają do tego zgoła odmienne podejście niż my, Polacy.
Jeszcze jakbyś powiedział komuś w Polsce, że pogrzeb może trwać zaledwie kilka godzin od momentu śmierci… Ale o tym za chwilę.
Jak wygląda pogrzeb w Egipcie?
Krótka odpowiedź: Pogrzeb w Egipcie to szybkie i skromne wydarzenie pełne emocji i modlitwy. Odbywa się zazwyczaj w ciągu 24 godzin od śmierci. Rodzina prowadzi ceremonię modlitewną, zwaną Janaza, a pochówek odbywa się bez trumny, w prostym płótnie. Ze względu na muzułmańskie przekonania, pogrzeby są bardzo związane z wyznawaną przez większość Egipcjan religią.
Artykuł powiązany: Jak zachowywać się w Egipcie?
Rytuały pogrzebowe w Egipcie
W tym kraju większość społeczeństwa stanowią muzułmanie, co bardzo mocno wpływa na lokalne zwyczaje pogrzebowe.
Rytuał pogrzebowy, znany jako Janaza, to w skrócie modlitwa za zmarłego, która odprawiana jest w meczecie lub przy domu zmarłego.
Nie ma tutaj zwyczaju chowania zmarłego w ziemi przez księdza. To rodzina wraz z lokalną społecznością bierze na siebie ten obowiązek.
Zwyczaje pogrzebowe w Egipcie są bardzo rygorystyczne. Ciało zmarłego jest myte i owijane w specjalne płótno, zwane kafanem.
Trumny są rzadkością i zazwyczaj wykorzystywane tylko w przypadku transportu ciała do innego miasta lub państwa. Zamiast trumny, ciało jest składane do grobu, który często wyłożony jest prostymi płytkami.
Co ważne, w Egipcie czas między śmiercią a pogrzebem jest bardzo krótki. Często mówi się, że ceremonia pogrzebowa odbywa się „zanim słońce się zetnie”, co oznacza dosłownie kilka godzin od momentu śmierci.
W tym czasie rodzina i przyjaciele zmarłego zbierają się, by wspólnie się modlić i wyrazić swój smutek.
Egipcjanie wierzą w życie po śmierci i że jest ono kontynuacją życia na ziemi. Z tego względu pogrzeb to czas wielkich emocji, ale też akceptacji i poddania się woli Boga, co jest mocno zakorzenione w muzułmańskich przekonaniach.
Pogrzeb w Egipcie, a znaczenie rodziny
Rodzina odgrywa kluczową rolę w egipskim pogrzebie. To ona odpowiada za organizację ceremonii, a także pielęgnowanie pamięci o zmarłym.
Przygotowanie ciała do pochówku to obowiązek najbliższych członków rodziny zmarłego. Niekiedy jest to nawet uznawane za ostatnią posługę, jaką można wykonać dla osoby, która odeszła.
Na pogrzebie w Egipcie widoczna jest wielka solidarność społeczna. Sąsiedzi i dalsi członkowie rodziny często spieszą z pomocą w przygotowaniach do pogrzebu.
Pierwsze trzy dni po pogrzebie zwane są „dniem kondolencji” (Aza). W tym czasie dom zmarłego jest otwarty dla wszystkich, którzy chcą podzielić się żalem i wspierać rodzinę.
Warto również wspomnieć o zależności finansowej pogrzebu od statusu społecznego rodziny. Chociaż większość pogrzebów w Egipcie jest stosunkowo skromna, rodziny o wyższym statusie społecznym mogą organizować bardziej rozbudowane ceremonie, włączając do nich dodatkowe rytuały religijne lub społeczne.
W kulturze egipskiej, podobnie jak w wielu innych, jest to czas ważnych przekonań i tradycji religijnych. Szczególne znaczenie mają modlitwy za zmarłego, które powinny pomóc mu w osiągnięciu łaski w życiu pozagrobowym.
Rodzina zmarłego ma za zadanie także zadbać o rozdanie jałmużny na cześć zmarłego, co jest uważane za dobry uczynek, który przysparza zmarłemu punktów w życiu pozagrobowym.
Tradycje związane z żałobą
Tradycje żałobne bardzo różnią się od tych, które znamy w Polsce.
Kobiety z rodziny zmarłego tradycyjnie ubierają się na czarno i pozostają w tym stanie przez okres żałoby, który trwa przynajmniej 40 dni, ale może się wydłużyć nawet do roku. To czas, kiedy kobiety powstrzymują się od uczestnictwa w zabawach i dużych zgromadzeniach.
W żałobie ważne jest również wystrzeganie się od nadmiernej ekspresji radości czy uczestniczenia w rozrywkowych wydarzeniach.
Większość mężczyzn wraca do pracy stosunkowo szybko po pogrzebie, jednak stara się zachować powagę i unikać okazji do świętowania.
Śmierć w Egipcie jest bardzo mocno zakorzeniona w codziennym życiu społecznym. Kult i pamięć zmarłych to element, który jest silnie obecny w życiu Egipcjan, zarówno w przestrzeni publicznej, jak i prywatnej.
Dni wspomnienia zmarłych, takie jak na przykład mawlid (rocznica śmierci), są często obchodzone bardzo uroczyście, z udziałem całej wspólnoty.
Znakomitym przykładem takiego podejścia do śmierci jest również Isra i Mi’raj, muzułmańskie święto upamiętniające nocną podróż proroka Mahometa.
Chociaż nie jest to bezpośrednio związane z żałobą, to pokazuje, jak związki z pozagrobowym życiem są obecne i ważne dla Egipcjan.
Wpływ kultury na postrzeganie śmierci
Ciekawym aspektem, na który warto zwrócić uwagę, jest to, jak silnie kultura wpływa na postrzeganie śmierci w społeczności egipskiej.
Egipskie podejście do śmierci jest przesycone religijnymi przekonaniami, które kształtują nie tylko rytuały pogrzebowe, ale także codzienne życie i interakcje społeczne.
Śmierć jest tutaj traktowana z dużym szacunkiem, ale równocześnie jest postrzegana jako naturalny krok w podróży duszy, a nie jej koniec. Ta nadzieja na życie wieczne jest tym, co pomaga wielu Egipcjanom w przeżywaniu straty i cierpienia.
W Egipcie można także dostrzec, jak kultura antycznych Egipcjan, słynnych z praktyk mumifikacyjnych i wierzeń w życie po życiu, przeplata się z islamem.
Chociaż obecnie przyjęte są inne zwyczaje niż w czasach faraonów, to poczucie ciągłości i wieczności jest bardzo podobne. Niezależnie od tego skąd pochodzimy, śmierć i rytuały z nią związane budzą w nas głębokie uczucia.
Artykuł powiązany: Kultura i obyczaje w Egipcie
Patrząc na egipskie tradycje, możemy wiele dowiedzieć się o tym narodzie – o ich szacunku dla życia, silnych więzach rodzinnych i społecznych, a także o nadziei, którą niesie ze sobą wiara.
