Jakie są rzeki w Egipcie?

Rzeki w Egipcie to… temat rzeka (wybaczcie, nie mogłam się powstrzymać).

Kiedy myślimy o rzekach w Egipcie, pierwsza myśl jaka przychodzi do głowy, to oczywiście majestatyczny Nil – rzeka, która od wieków stanowi oś życia w tym gorącym kraju.

Jednak wiedza o rzekach Egiptu, szczególnie patrząc przez pryzmat historii, nie kończy się na jednym Nilu, choć to on gra tutaj zdecydowanie pierwsze skrzypce.

Zajrzyjmy zatem głębiej w temat, a przy okazji pozwólcie, że opowiem Wam o kilku mniej znanych strumieniach i kanałach, które również kształtują egipski krajobraz.

Jakie są rzeki w Egipcie?

Egipt ma tylko jedną rzekę całoroczną – Nil, który nie posiada stałych dopływów na terenie kraju. W delcie Nilu znajdziesz dwa główne ujścia: Damiettę i Rosettę, choć kiedyś było ich aż siedem. Istnieją też suche doliny, czyli wadi, które sporadycznie gromadzą wodę deszczową z gór nad Morzem Czerwonym, ale rzadko płyną do Nilu. Główne wadi to Wadi Abbad, Wadi Shait i Wadi El-Kharit.

Artykuł powiązany: Jaka pustynia jest w Egipcie?

Przejdźmy zatem do szczegółów.

Nil, czyli strumień życia i jedyna „prawdziwa” rzeka Egiptu

Nil to nie tylko rzeka, to podstawa egipskiej cywilizacji, symbol płodności i dostatku.

Przez tysiąclecia stanowił główne źródło wody pitnej, a także wody do nawadniania rozległych obszarów pól uprawnych. Dzięki niemu antyczny Egipt stał się zbożową skarbnicą starożytności.

Rzeka ta ma swoje źródła w Rwandzie, a jej długość to niemal 6,650 kilometrów, co czyni ją jedną z najdłuższych rzek na świecie.

Nil przepływa przez liczne kraje afrykańskie, zanim uchodzi do Morza Śródziemnego przez obszerne deltę.

Artykuł powiązany: Dlaczego Egipt nazywano Darem Nilu?

Życie wokół Nilu tętni na każdym kroku – od rybaków zarzucających sieci, przez dzieci bawiące się na brzegach, aż po sfinksy i piramidy, które w milczącym zachwycie spoglądają na jego nurt.

Współczesna rola Nilu w życiu Egiptu jest równie znacząca, co w czasach faraonów. To dzięki niemu Egipt może zarządzać rolnictwem na pustyni, a także wytwarzać energię za pomocą zapór, jak słynna Asuańska.

Dlaczego Nil to jedyna “prawdziwa” rzeka?

Nil to nie tylko najdłuższa rzeka świata, ale i jedyna całoroczna rzeka w Egipcie.

Całoroczna, co oznacza, że nie wysycha w żadnej porze roku, a jej przepływ nie zależy od sezonowych opadów. To kluczowe w kraju, gdzie deszcz pada tak rzadko, że nawet niektóre kalendarze pogodowe zapominają o nim wspomnieć!

Nil, zaczynający swą podróż w dwóch głównych dopływach – Błękitnym i Białym Nilu – łączy się w Sudanie i kontynuuje swoją podróż przez Egipt. To tu staje się najważniejszym źródłem wody, życia i upraw rolnych.

Co ciekawe, mimo że w innych krajach Nil ma liczne dopływy, to w Egipcie nie znajdziemy żadnych stałych, nie sezonowych dopływów. W Egipcie Nil płynie “sam”, niezależnie, aż dociera do delty, gdzie rozdziela się na różne kanały.

Delta Nilu – kiedyś siedem, dziś dwa rozgałęzienia

Gdy Nil dociera do Morza Śródziemnego, tworzy deltę – ogromny, rozległy obszar żyznych ziem, który był kluczowy dla starożytnego Egiptu.

W dawnych czasach Nil miał aż siedem odgałęzień, które rozprowadzały wodę na północ od Kairu. Jednak z powodu zamulania i działań mających na celu kontrolowanie powodzi, dziś pozostały tylko dwa aktywne odgałęzienia.

1. Ramię Damietta (Phatnitic) – na wschodzie delty, znane także jako Damyat, jest jednym z dwóch aktywnych odgałęzień Nilu, które dziś dostarczają wodę do tej części Egiptu.
2. Ramię Rosetty (Canopic) – to zachodnie odgałęzienie, znane również jako Rashid. To drugie z dzisiejszych aktywnych ramion Nilu, rozdzielających jego wody w północnej części kraju.

Pozostałe odgałęzienia – Pelusiac, Tanitic, Mendesian, Sebennytic, Bolbitinic – przestały istnieć z powodu zamulania i działań hydrotechnicznych, które miały na celu ochronę terenów przed powodziami.

Wadi – rzeki, które płyną tylko wtedy, gdy pada deszcz

Egipt, oprócz Nilu, ma jeszcze wady (z arab. wadi – dolina).

Wady takie rzeki “na niby”, które płyną tylko sezonowo, po intensywnych opadach deszczu. Oznacza to, że przez większość roku są to suche koryta rzeczne, które ożywają tylko wtedy, gdy nagle spadnie trochę deszczu (a to w Egipcie nie zdarza się często!).

Oto najważniejsze wady w Egipcie:

• Wadi Abbad – o powierzchni zlewni wynoszącej 7000 km², to jeden z większych wadi w Egipcie. Choć na co dzień suchy, potrafi zamienić się w rwący potok po opadach deszczu.
• Wadi Shait – ten wadi ma długość aż 200 km i zlewnię o powierzchni 10 000 km². Płynie z gór w kierunku Nilu, choć deszcze są tu bardzo rzadkie.
• Wadi El-Kharit – to największy z wadi w Egipcie, o długości 260 km i zlewni wynoszącej 23 000 km². Prawdopodobnie, gdyby opady były bardziej regularne, moglibyśmy mówić o małej rzece, ale przez większość roku to tylko sucha dolina.

Dlaczego wady są ważne?

Choć wady nie są rzekami w klasycznym tego słowa znaczeniu, mają znaczenie dla lokalnej fauny i flory. Kiedy pojawiają się opady, wady stają się jedynym źródłem wody w okolicy, a rośliny i zwierzęta natychmiast to wykorzystują.

Co ciekawe, w niektórych wadi znajdowane są nawet ślady starożytnych osiedli – ludzie osiedlali się tam, mając nadzieję, że w czasie deszczy woda dostarczy im niezbędnego źródła życia.

Wpływ rzek na codzienne życie

Rzeki w Egipcie mają ogromny wpływ na codzienne życie Egipcjan.

Od cyklu dożynków, przez festiwale, aż po codzienne rytuały – woda z rzek jest obecna w każdym aspekcie życia.

Życie wokół Nilu zawsze było zorganizowane wokół jego cyklu powodzi. W starożytności to właśnie naturalne wezbrania rzeki dostarczały potrzebnego mułu, który czynił ziemię niezwykle żyzną.

Obecnie, dzięki nowoczesnym metodom irygacji i budowli takich jak zapora Asuańska, te cykle są lepiej kontrolowane.

Wiele festiwali i obchodów, zarówno tradycyjnych jak i religijnych, jest ściśle związanych z rzeką.

Wielka jej rola widoczna jest nawet w mitologii egipskiej, gdzie bóstwa takie jak Chnum czy Hapi były bezpośrednio związane z Nilem i jego darami.

Niemniej jednak, problem zanieczyszczenia rzek jest także obecny. W miarę rozwoju przemysłu i zwiększania się populacji, coraz większe ilości odpadów trafiają do Nilu, co stwarza poważne wyzwania środowiskowe i zdrowotne.

Zanim wybierzesz się nad rzeki Egiptu…

Jeśli planujesz podróż do Egiptu i chcesz nad jego rzekami spędzić trochę czasu, warto pamiętać o kilku sprawach.

Szanujmy naturę i wspaniałą historię, która płynie z wodami Nilu – nie zanieczyszczajmy wód, dbajmy o brzegi. Nil to nie tylko woda, która od wieków napędza rolnictwo i życie w Egipcie, ale także siedlisko różnych mikroorganizmów.

Ryzyko chorób zakaźnych

Warto wspomnieć o bilharcjozie (schistosomatozie), którą można złapać przez kontakt z zanieczyszczoną wodą.Ta pasożytnicza choroba występująca w Egipcie jest wywoływana przez małe larwy, które wnikają do organizmu przez skórę.

Objawy? No cóż, od wysypki po gorączkę i przewlekłe problemy z nerkami. Raczej nie są to pamiątki, które chciałbyś przywieźć z wakacji.

Krokodyle

W Nilu pływają nie tylko drobne rybki. Można tam spotkać także krokodyle, szczególnie w południowej części Egiptu, w okolicach Asuanu. I chociaż te olbrzymy rzadko zbliżają się do turystów, to raczej nie chciałbyś sprawdzać ich apetytu na własnej skórze.

Warunki wodne i prądy

Warto też zwrócić uwagę na samą wodę. Nil, mimo że wygląda spokojnie, ma w wielu miejscach silne prądy. To nie basen w hotelu, gdzie można leniwie dryfować na dmuchanym flamingu.

Jeśli już koniecznie chcesz się kąpać, rób to tylko pod nadzorem i w miejscach przeznaczonych do tego celu.